ENC lunchbijeenkomst: Help we zoeken mensen!

Als op woensdagmiddag 23 februari 2022 om klokslag twaalf uur de alarmerende stem van John Lennon door de Barbizonsalon II van het NH Hotel in Capelle aan den IJssel klinkt, kijkt spreekstalmeester Frans Beskers de deelnemende ondernemers ongewoon en uitdagend aan... haast provocerend. De verwachtingsvolle sfeer ligt geheel in lijn met de portee van Lennons Working Class Hero. Het bal is geopend, de toon is gezet.

De onconventionele John Lennon is een instrument en een spiegel ineen. Hij schuwt de confrontatie niet, schuurt, prikkelt en daagt uit. Analoog aan Lennon heeft Frans Beskers zijn beoogd effect. Door jezelf te beschouwen, beschouw je de ander en vice versa. Hij verheft zijn handen, spreekt met volume, raakt bij tijd en wijle emotioneel, lacht, gebaart. Betrokkenheid heet zoiets. Maar het gaat vandaag dan ook ergens over: de krapte op de arbeidsmarkt.

Een levendige bijeenkomst volgt, waar het spervuur aan vragen de rode draad blijkt te vormen. Waar haalt de ondernemer anno 2022 in vredesnaam goede mensen vandaan? Hoe vind je ze? Waar zitten ze? Is de selectie op basis van uitsluitend een CV niet erg old school? Vormt de taalbarrière niet een extra probleem? En omdat er volop bij concullega’s wordt geshopt, kunnen we de match tussen de werkzoekende en de werkgevende dan niet beter -letterlijk- een wedstrijd dan een zoektocht noemen?

‘Gelukkig zoekt ook mijn onderneming naar mensen, want dat betekent dat het goed met ons gaat!’, zo begint een montere deelnemer zijn betoog in de voorstelronde waarin hij ook termen als voordeur, achterdeur en bedrijfscultuur laat vallen, waarmee hij deze lunchbijeenkomst, onbewust, heeft opgedeeld in drie hoofdstukken. Bij alle hoofdstukken bekijken we onszelf in de spiegel van John Lennon en staren we naar ons zelfbeeld: jong en oud, man en vrouw, personen met en zonder een migratieachtergrond. Niet jegens maar en.

De voordeur
Hoe haal je nieuwe mensen binnen? Een kernvraag die wedervragen oproept: Is het hier gezellig? Voel ik mij hier veilig? Mag ik hier fouten maken? Zijn de primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden aantrekkelijk genoeg?

In een door Beskers geponeerde hypothese komt de sollicitant uitsluitend voor de poen. Tijd voor vingers op gevoelige plekken en zout in de wonden, want een deel van de deelnemers legt geldgedrevenheid vooral bij de jongeren neer, terwijl het andere kamp vindt dat jongeren juist minder willen werken door te kiezen voor meer vrijheid. Algemeen wordt aanvaard dat medewerkers standaard zoeken naar succes, voldoening en -vooral- erkenning. Een kandidaat die louter voor het geld komt zal ook weer snel uit jouw organisatie verdwijnen waardoor je als bedrijf terug bij af bent.

Wat zegt een CV eigenlijk over je échte skills? En is je gemoedstoestand waarin je een CV leest niet te bepalend? Werkt een videofilmpje van een kandidaat niet veel verfrissender?

Het nieuwe fenomeen groepssollicitatie wordt besproken: nodig diverse kandidaten in één keer uit. Dan zie je direct hoe iemand zich in groepsverband opstelt aan de voordeur van je organisatie. Bij dezelfde voordeur staan overigens ook mensen met een migratieachtergrond te trappelen om een passende baan, maar hier vormt het Nederlands een probleem. Er is dus sprake van zowel vraag als aanbod… maar is de taal in onze multiculturele en sterk geïnternationaliseerde maatschappij nu werkelijk hét probleem? Een deelnemer heeft onmiddellijk het antwoord op dit simpele vraagstuk: de nonnen in Vught! Gelach alom!

De achterdeur
Is ambitie van medewerkers altijd op ieder niveau wenselijk? Tevreden wordt vastgesteld dat er ook nog genoeg mensen zijn die “gewoon” happy zijn met hetgeen zij hebben. Mensen die gebonden zijn aan hypotheken en/of andere financiële verantwoordelijkheden zien geen directe aanleiding om te jobhoppen. Integendeel. Wensen en voorkeuren in de persoonlijke levenssfeer prevaleren zij boven verheven ambities op de werkvloer. De achterdeur geeft hen het gevoel van stabiliteit en die wens om stabiliteit is wederkerig.

‘Maar vaak is het wederzijdse verwachtingspatroon gewoon niet reëel!’, laat een deelnemer met stemverheffing weten. Instemmend geknik. In de vacature wordt iemand gevraagd met bovenaardse talenten terwijl de sollicitant zelf op zoek is naar een droombaan waarbij de gewenste beloning niet in verhouding staat tot de te verwachten inzet.

“A working class hero is something to be” - JOHN LENNON

De achterdeur kan ook op een inventieve manier dichtgemetseld worden: ‘Geef mensen vaker de kans om intern te solliciteren. Zo kan iemand op financieel onbewust een nog beter talent zijn voor marketing!’ Terwijl ik in mijn verbeelding Feyenoorddoelman Justin Bijlow als pijlsnelle rechtsbuiten zie, hoor ik plotseling termen als snuffelstage en diagonaal oriënteren vallen: ‘laat ze eraan ruiken, vaak is een vacature intern heel goed op te lossen!’

De cultuur
Hetgeen zich tussen de voor- en achterdeur afspeelt heet de bedrijfscultuur. Maar hoe breng je die naar buiten en hoe lok je mensen ermee naar binnen en… hoe voorkom je dat ze vertrekken? De achterdeur moet dicht, maar het mag niet verstikkend werken.

Werken teambuildinguitjes nog altijd? En werken functioneringsgesprekken beter als we ze waarderingsgesprekken noemen? En wat als ook de ondernemers zich laten waarderen door de werknemers? Staan jouw bedrijfscultuur en persoonlijkheid dergelijke wederzijdse kwetsbaarheid en openheid toe? Luisteren we genoeg naar elkaar? Wat wil je? Wat kan je? Wat verwacht je?

De wereld verandert en de ondernemer móet mee veranderen. De zoektocht naar vers bloed in onze oververhitte economie blijft voorlopig. De Franse schrijver Anatole France leerde ons: wat en hoeveel we ook zoeken, we vinden nooit iets anders dan onszelf. Daarmee zijn we terug bij de spiegel die John Lennon ons bij monde van Frans Beskers voorhield. Achteraf riep deze sessie zoveel vragen op, dat besloten werd om dit jaar nog een tweede bijeenkomst over dit onderwerp te organiseren, want na alle vragen is het hoogtijd voor antwoorden!

A working class hero is something to be…